جنگ روانی در مفهوم حقیقی آن یعنی به کار گیری ابزار های تبلیغی در راستای تكمیل و به نتیجه رسیدن حملات نظامی و تحقق بخشیدن به اهداف حمله است.
معنای جنگ روانی
جنگ روانی تعاریف مختلفی دارد از جمله آمریکائی ها ، جنگ روانی را این گونه تعریف می كنند: سلسله تلاش هایی که درعملیات جنگی عادی از طریق به كارگیری وسایل ارتباط جمعی و اجرای طرح های استراتژیک نظامی وسیاسی بر اساس روانشناسی خاص انجام می شود.
نتیجه جنگ روانی که همان جنگ اعصاب است ، از سلاح های مخرب نظامی بیشتر است ، بنابراین به کار گیری آن دشوار بوده و مهارت خاصی را می طلبد.
این نوع جنگ ، جنگی است كه با ابزار و سلاح صورت نمی گیرد بلكه در محیطی آرام و با در اختیار داشتن سلاح های تبلیغاتی انجام می شود . این جنگ معمولاً در کنار عملیات نظامی مطرح می شود .
جنگ روانی همواره در تاریخ وجود داشته و خواهد داشت.قرآن کریم در آیات متعدد، نمونه هایی از جنگ های روانی ،تبلیغی را آورده است .
بر خوردهایی که صاحبان قدرت های فاسد در برابر پیامبران داشتند ، تبلیغاتی که علیه آن بزرگواران می کردند ، دشنام هایی که می دادند و تهمت هایی که بر مؤمنان می زدند وبر سر زبان ها می انداختند ، همه از شیوه های جنگ روانی بوده است .
در این جنگ تبلیغی ، جبهه حق نیز طرح و استراتژی خاص خود را دارد و در نتیجه جواب حمله دشمن را از همان جا که آمده به سوی آنان باز می گرداند.
به عنوان مثال اگر فرعون ، حضرت موسی را «مفسد » می خواند ، قرآن با آیه «انه کان من المفسدین » پاسخ او را می دهد و با ارائه دلیل ، فساد او را ثابت می کند .
ابزارهای تحقیر ، تهمت ، ناسزا ، تمسخر و استهزاء كه كافران نسبت به انبیاء الهی و پیروانشان از آنان استفاده می كنند ، همگی از مقوله جنگ روانی بوده و قرآن كریم با استفاده از همین سلاح ، كافران را تحقیر كرده و مفسد می نامد:
أَلَا إِنَّهُم هُمُ الْمُفسِدُونَ وَ لَكِن لَّا یَشعُرُون ؛ آگاه باشید كه اینان خود تبهكارانند و نمىدانند. (1)
أَلَا إِنَّهُم هُمُ السُّفهَاءُ وَ لَكِن لَّا یَعلَمُون ؛ آگاه باشید، كه آنان خود بیخردانند و نمىدانند. (2)
اللَّهُ یَستهزِئُ بهِِم وَ یَمُدُّهُم فى طُغیانِهِم یَعمَهُون ؛ خداست كه آنها را استهزا مىكند و وامىگذاردشان تا هم چنان در طغیان خویش سرگردان بمانند. (3)
خداوند متعال به همه مومنان در آیات قرآن هشدار می دهد در مقابل جنگ روانی دشمنان که با حربه تهمت ، استهزاء ، شایعه پراکنی و با ایجاد تفرقه و تهاجم فرهنگی قصد ضربه زدن به اعتقادات و فرهنگ اسلامی را دارد و هدفی جز نابودی اسلام و مسلمین ندارد، باید با هوشیاری و بصیرت مقاومت كرد.
ابعاد آمادگی در مقابل جنگ روانی دشمن از منظر قرآن
- تهیه ادوات جنگی
أَنِ اعْمَل سَبِغَاتٍ وَ قَدِّر فىِ السَّردِ وَ اعْمَلُوا صَالِحًا إِنىِّ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصیر ؛كه زره هاى بلند بساز و در بافتن زره اندازهها را نگه دار. و كارهاى شایسته كنید، كه من به كارهایتان بصیرم. (4)
- آموزش نظامی
در سوره نساء چگونگی حرکت نیروها بیان شده است:
یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ خُذُوا حِذْرَكُم فَانفِرُوا ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُوا جَمیعا ؛ اى كسانى كه ایمان آوردهاید، سلاح بگیرید و آن گاه هوشیارانه، فوج فوج یا یكباره، به جنگ روید. (5)
نیروهای رزمی باید به تناسب شرایط محیطی و موقعیت دشمن به صورت دسته های پراکنده یا به شكل گروهی به سوی دشمن حمله ور شوند.
- آمادگی رزمندگان
وَ أَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَ مِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ ءَاخَرِینَ مِن دُونِهِم لَا تَعلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُم وَ مَا تُنفِقُواْ مِن شىَْءٍ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْكُمْ وَ أَنتُم لَا تُظلَمُون ؛ در برابر آنها تا مىتوانید نیرو و اسبان سوارى آماده كنید تا دشمنان خدا و دشمنان خود- و جز آنها كه شما نمىشناسید و خدا مىشناسد- را بترسانید و آنچه را كه در راه خدا هزینه می کنید بهتمامى به شما بازگردانده شود و به شما ستم نشود. (6)
- رعایت تاكتیك ها
وَ مَن یُوَلِّهِمْ یَوْمَئذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَیزًِّا إِلىَ فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَ مَأْوَئهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ المَْصِیرُ ؛ هر که در روز جنگ به آنها (کافران) پشت نمود و فرار کرد بطرف غضب و خشم خدا روی آورده و جایگاهش دوزخ که بدترین منزل است خواهد بود. (7)
- اجرای مانور
در قران كریم ، امر به اجرای مانور و نشان دادن قدرت نظامی آمده است.
یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامنُوا قَاتِلُوا الَّذِینَ یَلُونَكُم مِّنَ الْكُفَّارِ وَ لْیَجِدُواْ فِیكُم غِلظَةً وَ اعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقین ؛ ای اهل ایمان باکافران از هر که با شما نزدیک تر است شروع به جهاد کنید و باید کفار در شما درشتی و نیرومندی و قوّت و پایداری حس کنند ( تا از سپاه اسلام بیمناک شوند و شما مؤمنان هیچ گاه نترسید ) و بدانید که خدا همیشه یار پرهیزگاران است. (8)
- بودجه نظامی
وَ أَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَ مِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ ءَاخَرِینَ مِن دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ وَ مَا تُنفِقُواْ مِن شىَْءٍ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْكُمْ وَ أَنتُمْ لَا تُظْلَمُون ؛ و شما ( ای مؤمنان ) در مقام مبارزه با آن کافران خود را مهیا کنید و تا آن حد که بتوانید از آذوقه و تسلیحات و آلات جنگی و اسبان سواری برای تهدید و تخویف دشمنان خدا و دشمنان خودتان کاملا فراهم سازید و بر قوم دیگری که شما بر دشمنی آن ها مطلع نیستید ( مراد منافقانند که ظاهراً مسلم و باطناً کافر محض اند ) و خدا به مکر و دشمنی آن ها آگاه است نیز مهیا باشید و آنچه در راه خدا ( و احیاء دین خدا ) صرف می کنید خدا تمام و کمال به شما عوَض خواهد داد و هرگز به شما ستم نخواهد شد . (9)
- آمادگی در مقابل تهاجم دشمن حتی در هنگام نماز
وَ إِذَا كُنتَ فِیهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَوةَ فَلْتَقُمْ طَائفَةٌ مِّنهُْم مَّعَكَ وَ لْیَأْخُذُواْ أَسْلِحَتهَُمْ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلْیَكُونُواْ مِن وَرَائكُمْ وَ لْتَأْتِ طَائفَةٌ أُخْرَى لَمْ یُصَلُّواْ فَلْیُصَلُّواْ مَعَكَ وَ لْیَأْخُذُواْ حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتهَُمْ وَدَّ الَّذِینَ كَفَرُواْ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَ أَمْتِعَتِكمُْ فَیَمِیلُونَ عَلَیْكُم مَّیْلَةً وَاحِدَةً وَ لَا جُنَاحَ عَلَیْكُمْ إِن كاَنَ بِكُمْ أَذًى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْضىَ أَن تَضَعُواْ أَسْلِحَتَكُمْ وَ خُذُواْ حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكَفِرِینَ عَذَابًا مُّهِینًا ؛ و هرگاه ( ای رسول گرامی در سفرهای جهاد ) شخص تو ( یا فرمانداران از طرف تو)در میان سپاه اسلام باشی و نماز بر آنان بپای داری باید سپاهی با تو مسلح به نماز ایستند و چون سجده نماز بجای آورند این سپاه برای حفاظت رفته و گروهی که نماز نخوانده به نماز آیند و البته با لباس جنگ و با اسلحه زیرا کافران آرزو و انتظار آن دارند که شما از اسلحه و اسباب خود غفلت کنید و ناگهان یکباره به شما حمله ور شوند. (10)
اسلام از همه جهات برای حفظ امنیت و جلوگیری از حمله های نظامی دشمن دستورات دفاعی را فرا روی مسلمان قرار داده است که اگر دقت كرده و عمل شود ، هرگز دشمن موفق نخواهد شد .
خداوند متعال به همه مومنان در آیات قرآن هشدار می دهد در مقابل جنگ روانی دشمنان که با حربه تهمت ، استهزاء ، شایعه پراکنی و با ایجاد تفرقه و تهاجم فرهنگی قصد ضربه زدن به اعتقادات و فرهنگ اسلامی را دارد و هدفی جز نابودی اسلام و مسلمین ندارد، باید با هوشیاری و بصیرت مقاومت كرد.
یا علی گفتیم و عشق آغاز شد.